Mất ngủ: Một số loại tế bào não giải thích nguy cơ di truyền
Nghiên cứu mới trên tạp chí Nature Genetic đã công bố kết quả xác định từng loại tế bào não và vùng não liên quan đến chứng mất ngủ, đưa ra các mục tiêu điều trị mới cho tình trạng này.
Hiện nay, khoảng 770 triệu người trên toàn thế giới bị mất ngủ.
Những người hay bị mất ngủ thường nghĩ rằng vấn đề ngủ là do ý chí. Tuy nhiên, ngày càng có nhiều nghiên cứu cho thấy vấn đề này có liên quan tới thành phần sinh học của hệ thần kinh.
Vào năm 2016, các nhà khoa học đã tìm thấy sự bất thường trong vùng chất trắng của những người thường bị mất ngủ, cũng như trong các bộ phận của hệ thống limbic (hệ thống thần kinh trung ương) của họ. Nhiều nghiên cứu gần đây đã phát hiện ra các biến thể di truyền cụ thể liên quan đến nguy cơ mất ngủ.
Hiện tại, một nhóm các nhà nghiên cứu quốc tế đã tiến xa hơn, phân tích dữ liệu gen di truyền từ hơn 1,3 triệu người về các loại tế bào não, vùng não và các quá trình sinh học thần kinh gây ra chứng mất ngủ.
Danielle Posthuma, giáo sư về di truyền thống kê tại Đại học Vrije Amsterdam ở Hà Lan, đã dẫn đầu nghiên cứu mới cùng giáo sư Eus Van Someren, giáo sư sinh lý thần kinh tại Viện Khoa học thần kinh Hà Lan ở Amsterdam.
Nghiên cứu mang lại "kết quả ngoạn mục"
Sử dụng dữ liệu từ UK Biobank và công ty xét nghiệm DNA 23andMe, các nhà nghiên cứu đã tập hợp thông tin về gen và giấc ngủ của trên 1.331.010 người, đây là bộ dữ liệu di truyền lớn nhất mà các nhà khoa học từng sử dụng để nghiên cứu chứng mất ngủ.
Họ đã tìm thấy 202 gen di truyền và 956 gen nguy cơ mắc chứng mất ngủ. Ngoài ra, các phân tích sâu hơn cho thấy rằng một số gen này là chìa khóa cho hoạt động của sợi truyền dẫn hoặc mở rộng các tế bào thần kinh tạo điều kiện giao tiếp điện với các tế bào thần kinh khác.
Ngoài ra, các nhà nghiên cứu đã tìm thấy một số lượng đáng kể các gen có nguy cơ mất ngủ xuất hiện trong một số tế bào trong các mô vỏ não.
Cụ thể, các tác giả nghiên cứu giải thích rằng các loại tế bào liên quan đến chứng mất ngủ bao gồm "các tế bào thần kinh ngoại vi, vùng dưới đồi và vùng hạch nền". Các kết quả có thể "cung cấp các mục tiêu điều trị mới"
Giáo sư Posthuma cho biết rằng "Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy chứng mất ngủ, giống như rất nhiều rối loạn tâm thần kinh khác, bị ảnh hưởng bởi các tác động rất nhỏ từ hàng trăm gen"
"Những gen này không có vấn đề gì khi nghiên cứu riêng lẻ, nhưng khi chúng kết hợp với nhau lại có thể là nguy cơ gây mất ngủ”.
Một phát hiện quan trọng khác là chứng mất ngủ có nhiều gen nguy cơ giống với các bệnh tâm thần như trầm cảm hơn so với các đặc điểm khác của giấc ngủ, chẳng hạn như là chứng “cú đêm”
Giáo sư Van Someren lưu ý rằng: "Đây là phát hiện rất quan trọng, bởi vì chúng tôi luôn tìm kiếm nguyên nhân gây mất ngủ trong các mạch não giúp điều hòa giấc ngủ."
"Chúng tôi phải chuyển sự chú ý của mình sang các mạch điều chỉnh cảm xúc và căng thẳng. Kết quả đầu tiên của chúng tôi theo hướng đó đã rất ngoạn mục."
Đồng tác giả nghiên cứu Guus Smit, một nhà sinh học thần kinh tại Vrije Universiteit Amsterdam, nói: "Những phát hiện này là một bước đột phá, vì lần đầu tiên chúng ta có thể bắt đầu tìm kiếm các cơ chế cơ bản trong các tế bào não cá nhân trong phòng thí nghiệm."