Nghiên cứu mới về Thoái hóa khớp. Phỏng vấn Tiến sĩ Deborah Mason
Thoái hóa khớp là một tình trạng rất phổ biến ảnh hưởng đến khoảng 8 triệu người ở Anh, đặc biệt là những người lớn tuổi, có tới 45% người trên 65 tuổi mắc bệnh này.
Đó là chia sẽ của Dr. Deborah Mason, ông nói thêm: Thoái hóa khớp thường gây đau khớp, cứng khớp ở các vị trí như đầu gối, hông, tay hay cột sống và có trường hợp gây mất khả năng vận động. Khớp trở nên biến dạng, sưng lên, trong đó bao gồm các đầu của xương bị thoái hoá và nhám.
Thoái hóa khớp ảnh hưởng đến nhiều người trong chúng ta, bệnh sẽ phát triển nặng hơn nếu bạn làm công việc chân tay, thừa cân, đã có một chấn thương khớp trước đây, hoặc gia đình bạn có tiền sử bệnh này. Rõ ràng là hoạt động cơ học của khớp đóng một vai trò quan trọng trong việc gây ra Thoái hóa khớp.
Thoái hóa khớp gây trở ngại trong công việc và cuộc sống
PV: Tại sao Thoái hóa khớp ảnh hưởng đến phụ nữ nhiều hơn nam giới?
Dr. Deborah Mason: Không hẳn là Thoái hóa khớp ảnh hưởng đến phụ nữ nhiều hơn nam giới, nhưng phụ nữ lại có xu hướng làm cho bệnh nghiêm trọng hơn. Lý do dẫn đến điều này không rõ ràng nhưng có thể là do sự khác biệt về khớp xương cũng như các tác động của hormon oestrogen của nữ giới tới xương khớp.
PV: Gần đây, ông đã được tài trợ một khoản tiền £ 200.000 để nghiên cứu các loại thuốc mới điều trị Thoái hóa khớp xuất hiện sớm. Vậy, nguyên nhân phổ biến nào dẫn đến việc Thoái hóa khớp xuất hiện sớm?
Dr. Deborah Mason: Đây là một câu hỏi khó vì chúng tôi không thể biết để chẩn đoán Thoái hóa khớp khi nó mới xuất hiện. Giai đoạn đầu của Thoái hóa khớp thường không có triệu chứng biểu hiện vì đau khớp thường là lúc bệnh đã phát triển, các sụn đã bị tổn thương.
Tuy nhiên, rất nhiều trường hợp bệnh nhân đã bị Thoái hóa khớp từ những năm trước đó, có thể vì họ thừa cân hoặc đã khớp xương đã từng bị tổn thương. Ví dụ, trong hàng chục ngàn bệnh nhân bị chấn thương khớp đầu gối nghiêm trọng ở Anh mỗi năm, có tới 50% số đó vẫn bị phát triển Thoái hóa khớp trong vòng 15 năm sau đó.
PV: Loại thuốc nào hiện nay đang được dùng để điều trị Thoái hóa khớp xuất hiện sớm và tại sao lại có nhu cầu phát triển các loại thuốc mới?
Dr. Deborah Mason: Không có thuốc để điều trị Thoái hóa khớp trong giai đoạn đầu hoặc sau đó. Điều tốt nhất chúng ta có thể làm là giảm các triệu chứng đau và viêm khi sử dụng một số thuốc giảm đau, chống viêm không steroid (NSAIDs) như paracetamol. Kể từ khi bệnh nhân được chẩn đoán là bị Thoái hóa khớp cho đến khi bệnh phát triển nặng hơn đều không có phương pháp điều trị khôi phục sụn đã bị tổn thương. Cho đến khi những cơn đau trở nên dữ dội và không thể kiểm soát được thì phẫu thuật thay khớp là lựa chọn duy nhất.
Gần đây có ý kiến nổi lên rằng Thoái hóa khớp có tín hiệu viêm tương tự như các hình thức khác của bệnh viêm khớp như viên khớp dạng thấp. Viêm khớp dạng thấp hiện tại đã có thể điều trị cho nhiều bệnh nhân bằng cách sử dụng các loại thuốc mới, ức chế đáng kể hiện tượng viêm và ngăn chặn phá hủy khớp. Do đó, các thử nghiệm đang được tiến hành để xác định xem loại thuốc này có thể có hiệu quả trong việc kiểm soát tình trạng viêm và phá hủy khớp trong Thoái hóa khớp hay không.
PV: Ông định lên kế hoạch thế nào để sử dụng khoản tài trợ từ thiện của Tổ chức Y tế Nghiên cứu Viêm khớp Vương quốc Anh?
Dr. Deborah Mason: Trong viêm khớp, một phân tử được gọi là Glutamate được phát sinh vào khớp với nồng độ rất cao và có thể hoạt động trên các thụ thể trong xương, sụn và các tế bào hoạt dịch trong khớp, cũng như các dây thần kinh. Chúng tôi thấy rằng dấu hiệu Glutamate được điều chỉnh một cách máy móc và có thể gây viêm và đau ở các mô cụ thể.
Glutamate có nhiều trong thành phần của bột ngọt
Khoản kinh phí trợ cấp này sẽ được dùng để xác định xem liệu Glutamate phát sinh trong viêm khớp có luôn gây ra phá hủy khớp hay không và xác định xem có phải sự ức chế Glutamate bằng thuốc cụ thể hay bằng cách thay đổi các cơ chế khớp có thể ngăn chặn tất cả các tác động tiêu cực của Glutamate hay không? Chúng tôi đặc biệt quan tâm đến xu thế thay đổi của Glutamate trong xương mà có thể gây ra thoái hóa khớp .
PV: Vậy, mục tiêu của nghiên cứu này là gì?
Dr. Deborah Mason: Chúng tôi thấy rằng gánh nặng cơ học của xương làm Glutamate thay đổi, nhưng không biết độ quan trọng của vấn đề này ở mức nào trong việc gây ra bệnh viêm khớp sớm.
Vì vậy, trước hết, chúng tôi sẽ xác định xem gánh nặng cơ học và hàm lượng Glutamate cao có phải là nguyên nhân gây ra những thay đổi trong xương dẫn đến thoái hóa khớp hay không. Điều này sẽ cho phép chúng tôi xác định xu thế dẫn đến tổn thương của các thụ thể Glutamate cụ thể trong xương đến khớp ở giai đoạn sớm của bệnh viêm khớp. Sau đó, những chất ức chế các thụ thể sẽ được thử nghiệm để xác định tiềm năng của chúng cho các loại thuốc tương lai.
PV: Nghiên cứu này sẽ được xây dựng dựa trên nghiên cứu trước đây như thế nào?
Dr. Deborah Mason: Sau khi phát hiện đáng ngạc nhiên của chúng tôi rằng thụ thể Glutamate có quy luật hoạt động cơ học trong xương, cho thấy rằng các tế bào từ các mô cơ xương khớp khác nhau thể hiện các chức năng ảnh hưởng của thụ thể Glutamate đến phân chia tế bào, viêm và thoái hóa .
Những phát hiện khác cũng cho thấy nồng độ Glutamate tăng trong dịch khớp của bệnh nhân Thoái hóa khớp và viêm khớp dạng thấp, và điều này góp phần viêm khớp thêm đau đớn. Chúng tôi đã chứng minh rằng Synoviocytes ở người (tế bào lót ở khớp) của bệnh nhân viêm khớp dạng thấp đáp ứng với nồng độ Glutamate cao bằng cách tăng phát sinh Interleukin 6(IL6) trong việc phá hủy khớp trong viêm khớp.
Chúng tôi cho rằng ngăn chặn các thụ thể Glutamate cụ thể sinh ra IL-6 sẽ bảo vệ chống lại viêm khớp và gần đây đã có một loại thuốc như vậy giúp giảm thoái hóa khớp nghiêm trọng trong viêm khớp được tìm ra trong nghiên cứu được tài trợ bởi Trung tâm Nghiên cứu Sinh cơ học và Kỹ thuật Viêm Khớp tại Vương quốc Anh. Bây giờ chúng tôi đang cố gắng để tìm ra câu trả lời cho câu hỏi: Khi nào nên sử dụng và sử dụng các loại thuốc để điều trị giai đoạn đầu của Thoái hóa khớp như thế nào?
PV: Những rào cản nào ông sẽ phải đối mặt sắp tới và làm thế nào để để khắc phục chúng?
Dr. Deborah Mason: Có một số trở ngại đối với loại nghiên cứu này. Thứ nhất, chúng tôi luôn phải đảm bảo rằng tất cả các sở hữu trí tuệ liên quan được bảo vệ trước khi chúng tôi tiết lộ dữ liệu của chúng tôi. Điều này rất quan trọng để tạo điều kiện cho bất kỳ thử nghiệm lâm sàng nào ở người trong tương lai, nhưng điều này sẽ làm chậm trễ những thông tin công bố trên các phương tiện thông tin đại chúng và báo chí Thứ hai, trong khoa học, trở ngại chính là xác định những thay đổi có hại nhất của các thụ thể trung gian Glutamate, và khi nào là thời điểm tốt nhất để can thiệp điều trị bệnh.
Dự án này sử dụng mô hình bệnh nhân có những tổn thương do Thoái hóa khớp gây ra để xác định mục tiêu các thụ thể đang nhắm tới và đánh giá có nên can thiệp sớm như là sự bảo vệ hay không. Những nghiên cứu của chúng tôi trong Trung tâm Nghiên cứu Sinh cơ học Viêm Khớp Vương quốc Anh và Trung tâm Công nghệ Sinh học tại Cardiff, sẽ giúp chúng tôi phát hiện những thay đổi có liên quan về cơ sinh và sinh học trong viêm khớp của con người từ những thí nghiệm trực tiếp.
PV: Theo ước tính của ông, phải mất bao lâu để hoàn thành nghiên cứu này?
Dr. Deborah Mason: Dự án này được tài trợ trong vòng 3 năm. Chúng tôi sẽ xác định và kiểm tra một số thuốc đối kháng thụ thể Glutamate trong mô hình tiền lâm sàng. Sẽ mất nhiều thời gian để kiểm tra hiệu quả của những loại thuốc này ở người, nhất là vì phải mất 5 đến 15 năm thì mới phát triển những tổn thương do viêm xương khớp gây ra. Tuy nhiên, nhiều thuốc đối kháng thụ thể Glutamate đã có những dữ liệu an toàn (giai đoạn I) khi sử dụng cho con người, đó là cơ hội tuyệt vời để nhanh chóng phát triển phương pháp điều trị mới.
PV: Ông có cho rằng phương pháp điều trị Thoái hóa khớp sớm có thể ngăn chặn sự cần thiết phải thay khớp?
Dr. Deborah Mason: Nếu can thiệp sớm ngay từ đầu để ngừng tiến triển của bệnh, thì sau đó nhu cầu thay khớp có thể được ngăn chặn. Tuy nhiên, nhiều khả năng là phương pháp điều trị như vậy sẽ làm chậm sự phát triển của căn bệnh này và do đó làm chậm đáng kể sự cần thiết phải phẫu thuật thay khớp. Bởi vì các thuốc đó cũng có tác dụng giảm đau, điều này có thể đem lại một lợi ích vượt trội so với bất kỳ thuốc nào đang điều trị thoái hóa khớp.
PV: Ông nghĩ gì về việc phát triển phương pháp điều trị Thoái hóa khớp trong tương lai?
Dr. Deborah Mason: Nghiên cứu của chúng tôi đã cho thấy yếu tố trực tiếp gây ra đau khớp chính là gánh nặng cơ học lên khớp, gây sưng và tàn phá khớp. Chúng tôi đang cố gắng để hiểu làm thế nào gánh nặng thông qua khớp gây ra những thay đổi trong viêm khớp. Mục tiêu dài hạn của chúng tôi là phát triển loại thuốc "Mũi tên vàng" mới điều trị các triệu chứng đau và sưng cũng như các vấn đề phá hủy khớp trong viêm khớp.
Tuy nhiên, tất cả những loại thuốc này sẽ chỉ có ích nếu chúng ta có thể phát triển các xét nghiệm để kiểm soát giai đoạn đầu của Thoái hóa khớp và tìm ra có cách điều trị đặc biệt nào có hiệu quả làm chậm hoặc ngăn chặn căn bệnh này hay không. Những xét nghiệm như vậy là điều cả thế giới đang nỗ lực phát triển.
Để kết luận vấn đề tại Cardiff, chúng tôi đang kết hợp dữ liệu sinh học, hình ảnh và chức năng để cung cấp chi tiết hơn về những thay đổi của viêm khớp. Điều này có thể cho phép chúng ta phát triển các can thiệp y sinh mới (phẫu thuật, phục hồi chức năng, lắp bộ phận giả) để sử dụng riêng hoặc kết hợp với các loại thuốc mới, để ngăn ngừa Thoái hóa khớp.
PV: Những độc giả quan tâm có thể tìm và cập nhật thông tin những nghiên cứu của ông tại đâu?
Dr. Deborah Mason:
http://www.cardiff.ac.uk/biosi/contactsandpeople/stafflist/mp/mason-deborah-dr-overview_new.html
http://www.arthritisresearchuk.org
PV: Ông có thể chia sẻ một số thông tin về ông, Tiến sĩ Deborah Mason
Dr. Deborah Mason: Sau khi đạt bằng cử nhân chuyên ngành Động vật học và Di truyền học (1986) và đạt bằng tiến sĩ chuyên ngành Tiến hóa di truyền (1991) ở Cardiff, tôi đã làm việc một thời gian ngắn trong Khoa Di truyền học tại Bệnh viện Đại học Wales trước khi chuyển đến Đại học Bristol.
Nghiên cứu của tôi ở Bristol tiết lộ biểu hiện gen tế bào hình sao trong cơ thể và liên quan đến tín hiệu Glutamate trong việc hình thành xương cơ học. Khi là giảng viên tại Đại học Cardiff vào năm 1996 (Giảng viên cao cấp trong năm 2009, Phó giáo sư trong năm 2012), tôi đã điều tra vai trò của sự vận chuyển Glutamate trong xương, cho thấy một vai trò bệnh lý cho Glutamate trong viêm khớp, và xác định những con đường mới của Cytokine (Các phân tử protein được tiết ra từ tế bào của hệ thống miễn dịch) và gây ra suy thoái sụn liên quan đến PKR, CSeramide và khung tế bào. Tôi đã kêu gọi được hơn 12 triệu bảng tài trợ cho 30 dự án nghiên cứu. Tôi đã phục vụ trong Hội nghiên cứu xương và các Ủy ban Nghiên cứu chỉnh hình Anh.
Hoài Thanh
thuocthang.vn