Nên làm gì để phòng tránh táo bón
Hiện nay có rất nhiều các loại thuốc được bán rộng khắp trên thị trường để điều trị táo bón nhưng không phải lúc nào sử dụng cũng mang lại hiệu quả như mong muốn đôi khi còn gây hại cho người sử dụng.
Mỗi người bệnh cần áp dụng một cách điều trị thích hợp tùy theo nguy cơ gây bệnh. Mục tiêu chính của điều trị là giúp người bệnh đại tiện đều đặn, ít nhất 3 lần một tuần và tránh những biến chứng. Có hai phương thức điều trị hỗ trợ cho nhau là không dùng dược phẩm và sử dụng dược phẩm.
Do phương thức sử dụng dược phẩm đem lại tác dụng phụ không mong muốn nên tôi xin được giới thiệu cho bạn phương pháp không sử dụng thuốc vừa đem lại sự hiệu quả trong điều trị vừa yên tâm vì không ảnh hưởng đến sức khỏe, tránh hiện tượng “ chưa khỏi được bệnh đã gánh thêm phiền phức “
 |
| WC nổi ám ảnh của những người mắc táo bón |
Trước hết, cần điều chỉnh một nhận thức sai lầm rất thường gặp là phải đại tiện mỗi ngày mới tốt. Thật ra, chỉ cần đại tiện được dễ dàng và đều đặn, cho dù là 2 hoặc 3 ba ngày một lần cũng vẫn tốt.
Điều quan trọng là phải cố gắng tạo ra một thói quen đại tiện đều đặn. Mỗi ngày dù không có cảm giác muốn đại tiện, nhưng vẫn nên tạo ra thói quen đại tiện vào một giờ nhất định, tốt nhất là khoảng nửa giờ sau khi ăn sáng, khi thức ăn kích thích ruột và bao tử.
Ban đầu, tạo ra thói quen này thường hơi khó khăn, nhưng lập lại đều đặn sau một thời gian sẽ thành lệ. Ngoài ra, nhà vệ sinh nên được giữ gìn sạch sẽ, riêng tư để tạo sự thoải mái cho nhu cầu “đệ tứ khoái”.
Khi thấy có cảm giác muốn đại tiện thì nên đi ngay, vì nếu trì hoãn, phân nằm lâu trong ruột sẽ bị hút hết nước thành khô cứng, khó đẩy ra.
Ngồi chồm hổm kiểu “ị đồng” của ta là rất tốt, hoặc nếu ngồi trên bàn cầu thì đặt hai chân lên cái ghế thấp để tăng áp lực trong bụng, người ngả về phía trước, bàn tay đè vào bụng dưới.
Ngưng lạm dụng thuốc nhuận tràng. Nếu đang dùng các thuốc trị bệnh, nên yêu cầu bác sĩ kiểm soát lại tác dụng phụ của các thuốc ấy, xem có thuốc nào gây táo bón hay không. Nếu có, cần thay thế thuốc hoặc giảm liều lượng, tùy theo sự cân nhắc quyết định của bác sĩ.
Nếu không có các bệnh cần hạn chế tiêu thụ nước như bệnh tim, bệnh thận, nên uống ít nhất 1,5 lít nước mỗi ngày, để tránh khô nước, đặc biệt là vào mùa hè nóng bức hay khi đang uống thuốc lợi tiểu, hoặc khi chế độ ăn có nhiều chất xơ.
Không nên uống nhiều cà phê, vì nước này làm đi tiểu nhiều.
Tăng thêm lượng chất xơ trong thức ăn hàng ngày. Quan sát ở châu Phi vào thập niên 70 cho thấy người dân ở đây ăn nhiều chất xơ thì ít bị táo bón, đại tiện nhiều hơn so với những người ăn ít chất xơ ở châu Mỹ và châu Âu.
Lý do là chất xơ không bị tiêu hóa và được thải nguyên dạng từ bao tử xuống ruột non rồi vào ruột già. Ở ruột già, một số chất xơ được các vi sinh vật làm lên men, hút nhiều nước trong ruột, làm phân trở nên mềm và to hơn, giúp cho ruột dễ dàng đẩy phân ra ngoài. Nhờ đó, nguy cơ táo bón giảm rất nhiều.
Vận động cơ thể đều đặn, thích hợp với điều kiện thể lực là việc làm rất tốt ở người cao tuổi. Người nằm bất động cần được đưa ra khỏi giường, đặt ngồi trên ghế nhiều lần trong ngày, giúp đỡ họ cử động chân tay; trở mình qua lại cũng giúp ích nhiều cho việc đại tiện, lại còn tránh hủy hoại da ở lưng vì nằm lâu quá.
Tăng tiêu thụ rau, trái cây, các thực phẩm thiên nhiên có nhiều sinh tố B, đặc biệt B1, dùng thêm sữa tươi hoặc các vi sinh vật lên men như acidophilus ...
* Nói thêm về chất xơ
Mặc dù chất xơ đóng vai trò tích cực trong việc chống táo bón, nhưng chất xơ cũng có một vài ưu, nhược điểm mà ta cần lưu ý khi sử dụng.
 |
| Chất xơ cần thiết cho người mắc táo bón |
Những ưu điểm của chất xơ là:
Chất xơ làm giảm nguy cơ ung thư ruột già vì chất này thải một vài hóa chất có thể gây ung thư do vi sinh vật tạo ra.
Chất xơ làm giảm nguy cơ bệnh viêm túi ruột
Chất xơ làm giảm nguy cơ bị bệnh trĩ
Nếu ta bị tiêu chẩy thì chất xơ lại giúp hút bớt nước, phân sẽ khô hơn
Chất xơ giúp hạ cholesterol trong máu, giảm tiểu đường.
Để có chất xơ, khi chọn món ăn nên lưu ý:
Ăn cả phần chất xơ có trong thực phẩm
Ăn các thực phẩm khác nhau như các loại hạt, rau, trái cây
Giới hạn thực phẩm chế biến, thường thường là có ít chất xơ.
Vỏ trái cây có nhiều chất xơ. Vì thế với một số loại trái cây có thể rửa sạch và ăn cả vỏ.
Mỗi ngày nên dùng từ 20 tới 35g chất xơ là đủ, vì nhiều quá có thể gây tiêu chẩy và đầy hơi trong bao tử.
Trần Thành