Đường Fructose tác động lên não có thể liên quan đến béo phì

>>> Những loại chất gây tăng cân, béo phì

>>> Yếu tố nguy cơ dự báo béo phì ở trẻ em

>>> Thuốc mới Belviq ức chế sự thèm ăn giúp giảm cân

Sau khi kiểm tra hình ảnh chụp não cộng hưởng từ (MRI) của các tình nguyện viên ở độ tuổi trưởng thành. Tác giả nghiên cứu Kathleen trường Đại học Y khoa Yale Mỹ, và các đồng nghiệp đã tìm thấy khi uống glucose nhưng không uống fructose có giảm lưu lượng máu và vùng não điều chỉnh sự thèm ăn cũng giảm hoạt động, đồng thời còn tăng cường sản xuất ra kích thích tố tạo cảm giác no ở mức độ cao hơn. Những phát hiện này của họ đã công bố trong một bài báo trực tuyến của JAMA vào ngày 02- 1-2013.

Syurp ngô là nguồn chứ hàm lượng cao frutose

Fructose trong chế độ ăn

Trong chế độ ăn của người thì fructose đến từ hai nguồn: một là hợp chất tự nhiên trong trái cây, hai là trong thành phần của các loại thực phẩm chế biến sẵn. Các công ty thực phẩm thường sử dụng fructose bởi vì nó ngọt hơn glucose và giúp ổn định các thực phẩm tốt hơn.

Các nguồn chính của fructose trong thực phẩm chế biến ở Mỹ là syrup ngô, cũng là một nguyên liệu hay được sử dụng là vì nó tạo ra một màu nâu phù hợp như ở bánh nướng . Hiện đang có một cuộc tranh luận về việc liệu sirup ngô có hàm lượng fructose cao có là nguyên nhân dẫn đến bệnh béo phì, và nó càng nóng bỏng hơn kể từ khi một Tạp chí Quốc tế về Béo phì xuất bản vào năm 2012 công bố không tìm thấy bằng chứng rằng dùng nhiều sirup ngô hàm lượng fructose cao gây ra cuộc khủng hoảng béo phì ở Mỹ.

Ngoài ra còn có mối quan tâm về sự liên quan đến bệnh tiểu đường tuýp 2. Một nghiên cứu gần đây của trường đại học Oxford và đại học nam California cho thấy các quốc gia sử dụng một lượng lớn sirup ngô có fructose cao trong thực phẩm của họ có thể là tác nhân thúc đẩy đại dịch toàn cầu là bệnh tiểu đường tuýp 2.

Một tác giả của nghiên cứu, Stanley Ulijaszek, Giám đốc của viện nhân chủng học văn hóa -xã hội của đại học Oxford, nhận xét về sự khác biệt giữa việc dùng fructose trong trái cây tự nhiên và fructose nhân tạo được dùng trong thực phẩm chế biến. Ông nói: " Fructose có trong một quả táo có thể phóng thích chậm hơn vì còn có các chất xơ trong quả táo và còn vì fructose có ở bên trong các tế bào của quả táo."

Nghiên cứu

Với những thông tin đã có, các nhà nghiên cứu và các đồng nghiệp của họ cho rằng có bằng chứng từ các nghiên cứu trên động vật " dùng fructose có thể làm tăng hành vi tìm kiếm thức ăn và tăng số lượng thức ăn tiêu thụ", và còn tin rằng " dùng fructose chỉ làm gia tăng một lượng nhỏ hormone tạo cảm giác no so với dùng glucose". Nhưng chưa nhận biết được rõ ràng vùng nào ở não nằm đằng sau sự thay đổi đó như ở người.

Vì vậy, qua điều tra sơ bộ này và những yếu tố sinh lý thần kinh có thể giải thích cho các liên quan tiềm năng của việc dùng fructose và sự tăng cân, họ đã tuyển dụng 20 người lớn khỏe mạnh, cân nặng bình thường, và tiến hành hai kỳ chụp MRI để các nhà nghiên cứu có thể kiểm tra những thay đổi dòng máu đi qua một số khu vực của não.

Các nhà nghiên cứu chủ yếu quan tâm đến những thay đổi dòng chảy của máu ở khu vực hạ đồi não (CBF) sau khi những người này uống glucose hoặc fructose. Hai đợt chụp MRI cách nhau vài tuần. Những hình ảnh quét được thực hiện trước và sau khi uống glucose hoặc fructose.

Kết quả

Kết quả cho thấy lưu lượng máu giảm đáng kể ở vùng dưới đồi (CBF) sau khi uống glucose so với uống fructose. Các nhà nghiên cứu viết tiếp: "Uống glucose so với fructose làm giảm kích thích vùng dưới đồi, insulin, và thể vân (vùng não điều chỉnh sự thèm ăn), sự hoạt động, và chuyển hóa, uống glucose cũng tăng chức năng kết nối giữa các mạng lưới hạ đồi(striatal) và tăng cảm giác no".

Tác giả Robert Sherwin, giáo sư y khoa tại đại học Yale, cho biết trong một cuộc phỏng vấn qua điện thoại của Bloomberg rằng các kết quả cho thấy não xuất hiện phản ứng khác nhau giữa glucose và fructose. Glucose là nhiên liệu mà cơ thể cần. Khi không có đủ, nó kích hoạt các tế bào não để cơ thể ăn nhiều glucose hơn. Khi mức glucose trong cơ thể tăng lên một giới hạn, thì nó sẽ ngừng kích hoạt tế bào não bộ. Nghiên cứu này chứng minh là là fructose không có hiệu ứng này: nó không ngừng kích hoạt tế bào não bộ.

Sherwin nói: "Nếu bạn ăn nhiều fructose nó không ngừng kích hoạt tế bào não bộ đang làm bạn thèm ăn, bạn có xu hướng ăn nhiều hơn ". Ông và các đồng nghiệp của ông cũng lưu ý rằng: "Các vấn đề khác nhau của việc sử dụng fructose có liên quan với giảm mức độ của nội tiết tố insulin truyền tín hiệu cảm giác no và fructose không có khả năng dừng kích thích não bộ gây thèm ăn, có phải fructose không vượt qua hàng rào máu-não vào vùng dưới đồi hoặc thiếu của các gen cần thiết để vùng dưới đồi thực hiện quá trình trao đổi chất".

Họ kết luận:

"Trong một loạt các phân tích thăm dò, dùng fructose so với glucose kết quả cho thấy có sự khác biệt của vùng dưới đồi (CBF) và có sự gia tăng ít trong hệ thống glucose, insulin, và glucagon (polypeptide bậc 1)".

Các chuyên gia bình luận: Trong một bài xã luận đi kèm, Jonathan Q. Purnell và Damien A. Fair ở trường đại học Oregon Health & Science University, nói rằng nghiên cứu này hỗ trợ cho ý tưởng rằng khi fructose đi vào bộ não con người, nó làm thay đổi sinh học thần kinh có vai trò kiểm soát sự thèm ăn, mà làm cho bạn muốn ăn nhiều hơn.

Họ cũng đề nghị cần nghiên cứu thêm các bằng chứng từ dịch tễ học, trao đổi chất, và các nghiên cứu trên động vật" để làm rõ: "Những tiến bộ trong chế biến thực phẩm và các sản phẩm có tăng thêm đường và fructose trong xã hội hiện đại có thực sự làm vòng eo của người dân ngày càng phát triển".

Purnell gợi ý mọi người nên nấu ăn ở nhà và hạn chế ăn các thực phẩm chế biến sẵn có chứa fructose và sirup ngô có hàm lượng fructose cao. Ông cũng khuyên nên uống ít đồ uống có đường. Bạn không cần phải bỏ chúng hoàn toàn, nhưng cần kiểm soát uống bao nhiêu và mức độ thường xuyên uống chúng, Ông đã khuyên như vậy trong một cuộc phỏng vấn của Associated Press.

Paddock Catharine- Medical News Today

Bs Trịnh Kim Bảng(dịch)

Béo phì