Táo bón vô căn mãn tính (CIC) là gì?
Táo bón là một trong những triệu chứng đường tiêu hóa thường gặp nhất trên toàn thế giới. Ở Hoa Kỳ, đó là một trong những nguyên nhân phổ biến cho các cuộc thăm khám bác sĩ.
Định nghĩa táo bón vô căn mãn tính
Táo bón được định nghĩa là giảm tần số phân hoặc ít hơn 3 lần đi tiêu mỗi tuần hoặc khó đi đại tiện, hoặc có thể là cả hai. Tần suất 3 lần mỗi tuần khác nhau với các cá nhân. Đối với một số người, đây có thể là một thói quen bình thường và bất kỳ thay đổi hoặc giảm tần suất nào đều được coi là táo bón ở những người này.
Khó khăn trong việc đi đại tiện bao gồm khó rặn, đi tiêu không hoàn toàn hoặc cảm giác đi tiêu không hoàn toàn sau khi đi đại tiện, đi đại tiện cứng / vón cục và khoảng thời gian giữa hai lần đi tiêu khá lâu.
Trong trường hợp nghiêm trọng, có thể cần phải dùng thuốc tháo thụt phân cứng và có thể có tổn thương hoặc chảy máu ở các mô xung quanh hậu môn do đi phân quá cứng.
Táo bón vô căn mãn tính (CIC) được định nghĩa là sự hiện diện mãn tính của các triệu chứng này. Nó được gọi là vô căn vì nguyên nhân của loại táo bón này là không rõ và nó không phải là do bệnh tiềm ẩn hoặc do thuốc.
Các triệu chứng của táo bón vô căn mãn tính bao gồm:
- Táo bón hoặc khó đi đại tiện
- Phân cứng và vón cục
- Khó rặn khi đi đại tiện
- Cảm giác sót phân, đại tiện không hoàn thành sau khi hoàn thành
- Đau bụng
- Khó chịu ở bụng và đầy hơi
- Đầy hơi quá mức
- Hoạt động thể chất kém hơn
- Chức năng xã hội kém
- Giảm chất lượng cuộc sống và nhận thức về sức khỏe
Nguyên nhân gây táo bón vô căn mãn tính
Đây là một triệu chứng không có nguyên nhân cơ bản được xác định rõ. Tuy nhiên, có một số yếu tố liên quan đến táo bón vô căn mãn tính. Điều này bao gồm giảm lượng chất lỏng và chất xơ trong chế độ ăn uống, thay đổi cân bằng nước, thay đổi nhu động ở đại tràng, vv
Những thay đổi trong vận động có nghĩa là những thay đổi trong khả năng co bóp và tốc độ các cơ trong đại tràng, tốc độ di chuyển của phân qua đại tràng đến trực tràng. Khi chuyển động chậm lại, nước trong phân bị hấp thu ngược trở lại. Điều này làm cho phân cứng, khô và khó di chuyển hơn. Hơn nữa, những phân cứng, khô này có thể nhỏ, thiếu số lượng lớn để kích thích sự thôi thúc đi đại tiện và điều này dẫn đến việc đi tiêu không thường xuyên.
Các triệu chứng của táo bón vô căn mãn tính cũng trầm trọng hơn khi có bất thường cảm giác nội tạng hoặc thay đổi trong hệ thống thần kinh ruột. Bệnh lý này cũng có thể gây khó chịu ở bụng. Mẫn cảm nội tạng có thể dẫn đến giảm cảm giác trực tràng và điều này làm giảm sự thôi thúc đi đại tiện.
Dịch tễ học
Ở Hoa Kỳ, có tới 35 triệu người trưởng thành có thể bị táo bón vô căn mãn tính. Con số có thể cao hơn vì không phải tất cả bệnh nhân đều tìm kiếm sự trợ giúp y tế. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng chỉ có khoảng 12% bệnh nhân tới bệnh viện để thăm khám và điều trị. Tuy nhiên, hiện nay, hơn 40% bệnh nhân bị táo bón vô căn mãn tính đang dùng thuốc.
Triệu chứng này hơi phổ biến hơn ở phụ nữ (56%) và người lớn trên 35 tuổi (84%). Người da trắng bị ảnh hưởng nặng nhất (82%) so với các chủng tộc và sắc tộc khác.
Chẩn đoán táo bón vô căn mãn tính
Chẩn đoán được thực hiện chủ yếu dựa trên lịch sử và khám thực thể của bệnh nhân. Các cá nhân có các triệu chứng như đầy hơi, phân cứng, đi tiêu không thường xuyên và khó đi tiêu thường được chuẩn đoán ban đầu là táo bón.
Một số dấu hiệu cảnh báo hoặc triệu chứng bệnh lý nghiêm trọng được hỏi và xem xét kỹ để loại trừ các tình trạng nghiêm trọng khác có thể bắt chước triệu chứng táo bón vô căn mãn tính như ung thư ruột.
Dấu hiệu cảnh báo cho các bệnh lý nghiêm trọng hơn. Những dấu hiệu này bao gồm:
- Máu trong phân
- Khởi phát triệu chứng sau 50 tuổi
- Tiền sử gia đình mắc bệnh ung thư ruột và bệnh viêm ruột như viêm loét đại tràng và bệnh Crohn
- Xuất hiện sốt và lượng máu thấp
- Táo bón nặng không đáp ứng với điều trị
- Giảm cân không giải thích được
Xác nhận chẩn đoán
Nội soi đại tràng, nghiên cứu hình ảnh như quét MRI và nhân trắc hậu môn có thể được thực hiện để xác định chẩn đoán.
Điều trị táo bón vô căn mãn tính
Chiến lược điều trị dựa trên mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng của tình trạng này. Chế độ ăn uống và thay đổi lối sống bao gồm tập thể dục thường xuyên được khuyến khích. Bệnh nhân được yêu cầu tăng lượng chất xơ và nước trong chế độ ăn uống, thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh và cân bằng.
Natufib với thành phần chính là chất xơ hoà tan (FOS) làm mềm và xốp phân giúp giảm táo bón. Đồng thời (FOS) còn giúp hệ vi sinh có lợi phát triển ở đường tiêu hoá làm cho táo bón không tái phát.
Một cuốn nhật ký triệu chứng có thể giúp bạn xác định được các yếu tố kích thích làm trầm trọng thêm các triệu chứng và kiểm soát chế độ ăn uống, các yếu tố kích ứng khác có thể tránh được.
Các loại thuốc có thể được sử dụng bao gồm thuốc nhuận tràng không kê đơn và thuốc làm mềm phân.
Ngọc Hà dịch