Đau nhức khớp vấn đề hay gặp ở người cao tuổi

>>> Glucosamin và ứng dụng trong bệnh khớp

>>> Cách phòng ngừa bệnh xương khớp ở người cao tuổi

Trong khi các loại thuốc kháng viêm - giảm đau (NSAIDs) thường xuyên có mặt trong tủ thuốc của người cao tuổi, thì ngày càng nhiều các kiến thức mới cho thấy để duy trì sự dẻo dai - khỏe mạnh của khớp theo cách tiếp cận tự nhiên có thể có hiệu quả hơn và an toàn hơn rất nhiều.

Một số đánh giá của các tài liệu khoa học được công bố mới đây đã cho thấy ý nghĩa và tác dụng chống viêm của các hoạt chất tự nhiên được sử dụng trong các nghiên cứu lâm sàng. Tuy nhiên, lợi ích của các hoạt chất tự nhiên này nhiều khi chưa được quảng bá rộng rãi chỉ vì nó không được bảo hộ bản quyền sáng chế.

Một lợi ích nhìn thấy của các hoạt chất tự nhiên là nó chi phí ít hơn rất nhiều so với thuốc kê toa( do phải trả chi phí bản quyền). Một ưu điểm khác nữa của các hoạt chất tự nhiên là đem lại lợi ích phụ cho người sử dụng, trái ngược với thuốc thường gây ra tác dụng phụ cho người sử dụng.

 Aspirin là thuốc kháng viêm được dùng nhiều trong viêm khớp

Các yếu tố gây viêm

Hai yếu tố gây viêm nguy hiểm nhất liên quan đến tổn thương khớp là interleukin-1b (IL-1b) và tumor necrosis factor-alpha (TNF-a). Những yếu tố gây viêm (Pro-Inflammatory Cytokines) bình thường, là các chất tự nhiên trong cơ thể chúng ta, nhiều khi nó rất cần thiết giúp điều chỉnh phản ứng viêm nhằm bảo vệ cơ thể.

Đó là các protein chứa các thông tin giữa các tế bào, điều hòa miễn dịch và gây viêm. Khi chúng xuất hiện cao trong máu, những cytokine này gây tổn hại các tổ chức trong cơ thể.

Yếu tố gây viêm TNF-a và interleukin-1b đóng vai trò hàng đầu trong sự phá hủy sụn khớp và viêm khớp. Các cytokine gây viêm này đã được tìm thấy có mức độ cao trong bao hoạt dịch, hoạt dịch, sụn xương lão hóa.

Trong các thử nghiệm trên động vật, người ta thấy rằng nếu ức chế TNF-a thì có kết quả giảm viêm, trong khi ức chế interleukin-1b lại có hiệu quả ngăn chặn phá hủy sụn khớp.

Các hormone gây viêm

Một nguyên nhân phá hủy sụn khớp nữa có liên quan đến việc cơ thể tổng hợp các chất giống như nội tiết tố là prostaglandin E2 và leukotriene B4. Các chất gây viêm này được tổng hợp từ acid arachidonic bởi các enzym cylooxygenase-2 (COX-2) và 5-lipooxygenase (5-LOX).

Aspirin và một số loại thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs) khác, là những thuốc chủ yếu trong điều trị viêm khớp, ngăn chặn cả hai enzyme là COX-1 và COX-2 .

Trong đó enzyme COX-2 đóng vai trò trong sản xuất prostaglandin E2, đây là kích tố mạnh mẽ gây đau và viêm. Tuy nhiên, COX-1 lại cần thiết trong việc bảo vệ niêm mạc dạ dày, do đó, dùng các thuốc kháng viêm sẽ can thiệp quá nhiều vào hoạt động của COX-1 có thể gây rối loạn các hoạt động của dạ dày, có thể gây loét và chảy máu.

Để giảm nguy cơ gây hại dạ dày, người ta đang dùng các thuốc kháng viêm ức chế riêng COX-2 ngày càng tăng. Nhược điểm của ức chế enzyme COX-2 là sự mất cân bằng có thể xảy ra trong quá trình viêm giữa các chất được tổng hợp bởi acid arachidonic.

Khi chỉ có COX-2 bị chặn, acid arachidonic chỉ tạo ra leukotriene B4 (chất gây viêm nguy hiểm). Bình thường trong khi viêm, nồng độ COX-2 và acid arachidonic cùng tăng mạnh đồng thời. Khi chỉ ức chế COX-2, mức độ của leukotriene B4 có thể tăng lên thông qua con đường 5-lipooxygenase(5-LOX).

Điều này xảy ra khi acid arachidonic dư thừa (thông qua ức chế COX-2) chuyển đổi thành prostaglandin E2. Thay vào đó, lượng dư thừa acid arachidonic có thể được chuyển đổi qua con đường (5-lipoxygenase) thành leukotriene B4. Mà các tác hại của leukotriene B4 lên thành mạch và khớp thì quá rõ ràng.

Vì vậy, khi bạn đọc bài viết này, thì không phải quá ngạc nhiên khi biết rằng Vioxx ® (một loại thuốc ức chế COX-2) đã được loại bỏ khỏi thị trường bởi vì một số người đã có cơn đau tim và đột quỵ. Ngày 21 tháng 10 năm 2004 một bài báo trênThe New England Journal of Medicine đã lên án sự thất bại của FDA trong vấn để không loại bỏ Vioxx ® sớm hơn.

Quy trình của acid arachinoic trong cơ thể

Để hiểu rõ hơn arachidonic acid có thể tạo ra các chất gây ra viêm khớp và làm hại hệ thống tim mạch, bạn có thể xem biểu đồ dòng chảy dưới đây cho thấy làm thế nào arachidonic acid chuyển thành các hợp chất gây viêm hủy hoại sụn khớp.

Khi nồng độ prostaglandin E2 hoặc leukotriene B4 tăng, điều này lại làm tăng mức độ của các yếu tố gây viêm TNF-alpha và IL-1 beta.

Như vậy, ức chế COX-2 có thể giúp duy trì ức chế cơ bản của bệnh viêm khớp đồng thời giảm các triệu chứng bề ngoài của nó. Khi các nhà khoa học đã khám phá ra và đặt tên chế giễu nó là "hiệu ứng ngắn hạn- COX-2 inhibitors giúp giảm đau và sưng nhưng viêm khớp có thể được đặt trong một xu hướng tăng tổn thương mô sụn dài hạn với các cytokine đã được gắn liền.

Nghiên cứu này nêu bật tầm quan trọng của việc ức chế TNF-a và IL-1b, cùng với COX-2 và 5-lipooxygenase trong viêm khớp, khi đi tìm kiếm một giải pháp toàn diện cho vấn đề kinh điển này.

Tại sao dầu cá lại quan trọng với người bệnh khớp

Acid arachidonic là tiền chất của prostaglandin E2 và leukotriene B4 (tham khảo biểu đồ trên) gây viêm phá hủy khớp, vì vậy phải thực hiện các biện pháp làm giảm acid arachidonic là một vấn đề quan trọng trong điều trị viêm khớp. Thịt có màu đỏ có một lượng lớn arachidonic acid, trong khi cá đặc biệt cá nước lạnh có chứa dầu (một loại acid béo) ức chế hình thành axit arachidonic trong cơ thể.

Trong một nghiên cứu, uống bổ sung dầu cá cho bệnh nhân viêm khớp dạng thấp làm giảm mức độ arachidonic acid 33% so với trước khi điều trị. Một nghiên cứu khác trước đó cũng cho thấy dầu cá làm giảm mức độ arachidonic acid 26%.

Dầu cá cũng ngăn chặn sự phá hủy mô liên kết của cytokine gây viêm TNF-a và IL-1b , giúp giải thích tại sao có rất nhiều nghiên cứu về lợi ích của dầu cá. Nghiên cứu so sánh giữa những người tình nguyện khỏe mạnh với bệnh nhân viêm khớp dạng thấp cho thấy bổ sung dầu cá giúp ức chế sản xuất các cytokine gây viêm TNF-a và IL-1b lên đến 90%.

Như đã đề cập ở trên, một chất chuyển hóa gây viêm của acid arachidonic là leukotriene B4. Nhưng COX-2 inhibitors không ức chế leukotriene B4, giúp giải thích lý do tại sao COX-2 inhibitors thường chỉ dùng đáp ứng làm giảm một phần các triệu chứng viêm khớp. Mặt khác dầu cá, ức chế cả hai leukotriene B4 và prostaglandin E2.

Hướng mới cho việc kìm hãm các Hormone và các yếu tố gây viêm

Flavonoids là các hợp chất tự nhiên được tìm thấy trong nhiều loại trái cây và rau quả. Bioflavonoid có nhiều ở trái cây có múi như cam, quýt, bưởi, đã được chứng minh có tác dụng chống viêm.

Nobiletin bioflavonoid lần đầu tiên được phân lập từ vỏ cam vào năm 1938. Nobiletin đã được chứng minh là một chất chống viêm mạnh mẽ. Nghiên cứu trước đây cho thấy nobiletin ức chế đáng kể việc sản sinh ra oxit nitric và superoxide, hai gốc tự do có ái lực mạnh mẽ thúc đẩy gây viêm. Trong một nghiên cứu, nobiletin đã cho thấy có tác dụng ngăn chặn nhiều giai đoạn của viêm da.

Nobiletin flavonoid cũng đã được phát hiên có tác dụng điều chỉnh COX-2 mà không can thiệp đến COX-1, Trong các đại thực bào chuột, nobiletin cũng cho thấy ức chế sản xuất prostaglandin E2 đồng thời cũng làm giảm các cytokine gây viêm như beta-1 interleukin, TNF-alpha , và interleukin 6.

Ngoài ra, nobiletin còn được chứng minh chống viêm tiến triển. Thông qua ảnh hưởng trong việc giảm viêm, nobiletin có thể giúp bảo vệ chống lại một loạt các vấn đề sức khỏe liên quan đến tuổi tác bao gồm: bệnh về khớp, các vấn đề về tim mạch và viêm gây ra các rối loạn khác trong cơ thể.

Glucosamine vật liệu tái tạo cấu trúc khớp

Glucosamine là một chất tự nhiên trong cơ thể, được tổng hợp bởi tế bào sụn (chondrocytes) cho mục đích sản xuất sụn khớp. Ở những bệnh nhân có vấn đề về khớp và thoái hóa khớp, việc tổng hợp glucosamine có sự thiếu hụt, và bổ sung glucosamine đã được chứng minh là có lợi kép cho sự sản sinh sụn khớp.

Cơ thể chúng ta khi được bổ sung glucosamine giúp tổng hợp các proteoglycans và glycosaminoglycans để giữ được nước trong sụn. Ngoài việc cung cấp vật liệu sản sinh ra sụn, sự hiện diện của glucosamine còn có vẻ như kích thích tế bào sụn sản xuất các chất này.

Glucosamine cũng ức chế một số enzym phá hủy sụn, bao gồm cả collagenase và phospholipase. Bằng cách ngăn chặn cơ chế gây bệnh thoái hóa khớp, glucosamine giúp bảo vệ và duy trì khớp khỏe mạnh và giảm triệu chứng đau ngay cả với thời gian sau khi ngừng bổ sung glucosamine.

Bổ sung glucosamine được công nhận là một phương pháp điều trị cho những người mong muốn bảo vệ và duy trì sức khỏe của khớp ở Hoa Kỳ.

Với khả năng của mình, glucosamin giúp sửa chữa và cải thiện chức năng khớp, tác dụng giúp giảm đau của nó còn là một lợi thế đáng kể so với các điều trị thông thường. Ngoài ra, glucosamine có thể kích thích tăng trưởng tế bào mới và ức chế các enzym phá vỡ sụn theo cách khác.

Methylsulfonyl-methane (MSM) gia tăng lưu huỳnh cho các khớp

Methylsulfonylmethane còn được gọi là MSM, là một hợp chất lưu huỳnh hữu cơ có trong tự nhiên được tìm thấy trong chế độ ăn của con người và hầu như tất cả các loài động vật có xương sống khác.

MSM được cung cho cơ thể con người thông qua các loại thực phẩm chúng ta ăn. Ở động vật có xương sống, nồng độ của MSM trong cơ thể giảm dần theo tuổi tác. Một số nghiên cứu cho thấy cần duy trì một nồng độ tối thiểu MSM để đảm bảo chức năng bình thường và cấu trúc của cơ thể.

Trong các thí nghiệm sử dụng phóng xạ đánh dấu lưu huỳnh, đã chỉ ra rằng sau khi uống, MSM cung cấp lưu huỳnh cho các axit amin thiết yếu như methionine, cysteine, và các protein huyết thanh khác, cuối cùng cũng tìm thấy nó có trong collagen của da, khớp xương, máu và mạch máu. MSM cũng được tích hợp vào keratin của tóc và móng.

Các nghiên cứu trên động vật đã chỉ ra rằng các khớp bị ảnh hưởng bởi viêm xương khớp có nồng độ lưu huỳnh thấp hơn, và những con chuột bị viêm khớp được bổ sung MSM sụn khớp ít bị phá hủy hơn.

Trong một thử nghiệm mù đôi ở những người bị viêm xương khớp, kinh nghiệm cho thấy người tham gia nghiên cứu được bổ sung MSM có sự giảm đau rõ rệt đáng kể hơn so với người không dùng. MSM cũng được biết đến là rất an toàn và không độc hại.

 Glucosamine và MSM được dùng đồng thời, hiệu quả sẽ thế nào?

Trong một nghiên cứu mới, điều thú vị đến từ sự kết hợp glucosamine với methylsulfonylmethane (MSM) đã được chứng minh có hiệu quả hơn trong việc duy trì và bảo vệ các khớp xương và xương hơn là chỉ dùng đơn độc một loại.

Glucosamine được biết đến như một chất (chondroprotective) giúp bảo vệ và phục hồi sụn khớp. MSM được biết đến như một chất làm gia tăng sự bôi trơn tự nhiên của khớp có hiệu quả làm khớp vận động thoải mái hơn. Bây giờ chúng ta đã biết rằng sự kết hợp của cả hai sẽ có tác dung mạnh mẽ hơn khi dùng đơn chất trong điều trị thoái hóa khớp, viêm khớp.

Trong nghiên cứu này, 118 bệnh nhân viêm xương khớp ở mức độ nhẹ đến trung bình đã được điều trị ba lần mỗi ngày trong 12 tuần với liều 500 mg hoặc glucosamine, hoặc 500 mg MSM, một nhóm có sự kết hợp của cả hai glucosamine và MSM, hoặc giả dược. Các bệnh nhân đã được đánh giá vào thời điểm 0, 2, 4, 8, và 12 tuần. Nghiên cứu đánh giá đau, viêm và sưng khớp của bệnh nhân.

Glucosamine, MSM, và sự kết hợp của glucosamine và MSM cải thiện đau và sưng so với nhóm dùng giả dược. Sau 12 tuần điều trị, số điểm đau trung bình của nhóm chỉ dùng glucosamine giảm từ 1,74 đến 0,65 giảm 63%. Trong nhóm chỉ dùng MSM giảm từ 1,53 đến 0,74 giảm 52%.

Tuy nhiên, trong nhóm dùng glucosamine kết hợp MSM, điểm số đau trung bình giảm từ 1,7 đến 0,36, kết quả giảm đau một cách đáng kinh ngạc là 79%. Các nhà nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng liệu pháp phối hợp có tác dụng giảm sưng và viêm nhanh hơn cả glucosamine hoặc MSM dùng đơn độc.

Các tác giả của nghiên cứu đi đến kết luận rằng sự kết hợp của glucosamine với MSM (methylsulfonylmethane) giúp cải thiện tốt hơn và nhanh hơn với các triệu chứng ở những bệnh nhân viêm xương khớp hơn là dùng chúng một cách đơn độc.

Tóm lược thông tin

Viêm khớp và lão hóa là một đôi bạn song hành. Viêm khớp không phải là một bệnh, mà là một loạt các dạng bệnh tật ảnh hưởng đến khớp.Trong đó viêm xương khớp là hình thức phổ biến nhất của viêm khớp, ảnh hưởng đến khoảng 70-80% những người trên 50 tuổi.

Viêm xương khớp xảy ra khi lớp sụn của khớp thoái hóa, làm tăng ma sát ở các đầu xương. Điều này gây ra các triệu chứng cứng khớp buổi sáng, khớp lạo xạo, và đau đớn.

Viêm xương khớp ảnh hưởng phổ biến nhất đến khớp hông, khớp đầu gối, và cột sống, mặc dù các khớp khác cũng có thể bị ảnh hưởng. Khi bệnh tiến triển, viêm xương khớp dẫn đến đau, khó chịu, và ở một mức độ nào đó có thể gây khuyết tật cho hàng triệu người ở mỗi Quốc gia.

Cũng giống như viêm khớp không phải là một bệnh cụ thể, không phải một cách điều trị duy nhất là có khả năng mang lại một giải pháp hoàn chỉnh. Mà phải có cách tiếp cận có tính hệ thống nhằm mục tiêu ức chế các cytokine gây viêm (như IL-1b), các chất giống như hormone gây viêm (như leukotriene B4), và các enzyme phá hủy sụn, bổ sung vật liệu tái tạo cấu trúc sụn khớp hiệu quả hơn giúp giải quyết bản chất đa diện của các tình trạng được gọi là viêm khớp.

Một nghiên cứu mới đã được làm sáng tỏ cơ chế viêm xương khớp ở mức độ tế bào và phân tử. Dầu cá nên được bổ sung trong chế độ ăn hàng ngày cho tác dụng bảo vệ tim ở người già, mà còn để vô hiệu hóa nhiều yếu tố gây các phản ứng viêm dẫn đến giảm, mất chức năng của khớp và hư hại cấu trúc khớp.

Như chúng ta đã biết các nghiên cứu có trong bài viết này, thì các hoạt chất tự nhiên như nobiletin, glucosamine và MSM chống lại tiến trình gây ra những đau khổ của người cao tuổi bị bệnh khớp.

thuocthang.vn

Life Extension Magazine (Bs Trịnh Kim Bảng-Dịch)

Viêm khớp | Người cao tuổi | Thoái hóa khớp