Tế bào gốc và ứng dụng trong thẩm mỹ
Hiện nay, việc sử dụng công nghệ để "làm đẹp" từ tế bào gốc đã mang lại những hiệu quả tích cực. Vậy nhưng mọi người cần chú ý không nên chỉ vì nghe những "lời quảng cáo có cánh" mà coi các sản phẩm tế bào gốc như là "thuốc tiên".
Nếu bạn có nhu cầu làm đẹp nên đến những địa chỉ tin cậy và xin ý kiến tham vấn bác sĩ chuyên ngành thẩm mỹ.
Tế bào gốc và công dụng
Tế bào gốc hay tế bào mầm (Stem cell) là những tế bào còn ở dạng sơ khai, có khả năng sinh sản (phân chia) dường như vô tận và có khả năng biến đổi (biệt hóa) thành nhiều loại tế bào khác nhau để hình thành và thay thế nhằm duy trì các cơ quan tổ chức của cơ thể. Do có thể tự sửa chữa thay thế các cơ quan bị hư hỏng do bệnh lý hoặc chấn thương nên tế bào gốc đã được sử dụng để điều trị các bệnh như ung thư, bệnh tim mạch, bệnh khớp, các bệnh thần kinh, thay thế các cơ quan bị thoái hóa hay bệnh lý...
Ở Việt Nam, tế bào gốc đã được ứng dụng thành công trong điều trị bỏng và ung thư máu; nghiên cứu điều chế các thuốc mới; bảo trì, bổ sung thay thế các cơ quan nhằm mục đích thẩm mỹ.
Lấy tế bào gốc từ đâu?
Kể từ năm 1998 khi tác giả James Thomson, người Mỹ tách được tế bào gốc từ phôi thai, một triển vọng huy hoàng được mở ra với những lợi ích to lớn mà tế bào gốc sẽ mang lại trong việc phục vụ sức khỏe con người. Nhưng việc lấy tế bào gốc từ phôi thai cũng đồng nghĩa với việc phá bỏ phôi thai ấy. Vì thế một cuộc tranh luận đã bùng nổ giữa 2 phe: phe ủng hộ và phe phản đối.
Phe ủng hộ cho rằng phôi thai chưa phải là một con người vì thế có thể là nguồn tế bào gốc để phục vụ lợi ích của con người. Phe phản đối quan niệm rằng, từ khi trứng và tinh trùng gặp nhau là đã bắt đầu tạo ra sự sống. Nghĩa là phôi thai hình thành đã là một sinh linh và sẽ là một con người, vì vậy không thể hy sinh một con người này vì lợi ích của một người khác. Đó là điều không thể chấp nhận về mặt đạo đức.
Kết quả của sự chống đối mà lực lượng dẫn đầu là Giáo hội Thiên chúa với sự hỗ trợ của Tổng thống Mỹ G.Bush đã ban hành lệnh cấm nghiên cứu về tế bào gốc ở Mỹ và một số nước khác. Tuy nhiên, các nhà khoa học vẫn không chịu bó tay mà tiếp tục nghiên cứu tìm những tế bào gốc từ nguồn khác và tránh được những rào cản về đạo đức và pháp luật.
Đó là các nguồn tế bào gốc từ kỹ thuật nhân bản vô tính (cloning), từ kỹ thuật chuyển nhân, từ nước ối thai nhi, từ màng dây rốn và máu cuống rốn và từ các cơ quan ở người trưởng thành như tủy xương, da, mỡ... Gần đây, các nhà khoa học Nhật Bản và Mỹ từ những nghiên cứu độc lập với nhau đã thu được kết quả giống nhau là tạo ra được tế bào gốc tổng năng và toàn năng từ tế bào da người trưởng thành. Đây thực sự là một thành tựu khoa học sẽ mang lại những lợi ích to lớn phục vụ con người.
Về nguyên tắc, mỗi cơ quan của cơ thể sau khi hình thành đều dành một lượng tế bào gốc dự trữ để phục vụ cho việc thay thế những tế bào thoái hóa hư hỏng do lão hóa, chấn thương hay bệnh lý. Tuy nhiên, ở người càng trưởng thành thì tế bào gốc dự trữ càng kém khả năng phân chia và biệt hóa, thậm chí nó "ngủ quên" rồi bị lãng quên và trở thành lãng phí.
Làm đẹp bằng tế bào gốc
Hiện nay các sản phẩm liên quan đến công nghệ tế bào gốc đang được sử dụng trong thẩm mỹ cho mục đích làm đẹp đều thuộc về 2 dạng: Các dung dịch chứa các chất nuôi dưỡng tế bào và có thể có thêm các chất được lấy ra từ thành phần của tế bào gốc. Các dung dịch này có tác dụng nuôi dưỡng làm khỏe mạnh các tế bào trong cơ thể, nuôi dưỡng và kích thích sự hoạt động các tế bào gốc dự trữ tại các cơ quan để chúng thay thế các tế bào bị già cỗi chết đi làm cho các cơ quan trẻ lại và tươi mới.
Các dung dịch chứa tế bào gốc cung cấp trực tiếp tế bào gốc cho những cơ quan cần thay thế để chúng nhanh chóng phát triển thay thế bù đắp về khối lượng, hoặc đưa hẳn một khối lượng lớn cần thiết tế bào gốc vào để giải quyết sự thiếu hụt về khối lượng như khi cần làm đầy khuyết sẹo, làm tăng khối lượng một cơ quan như làm lớn ngực (nâng ngực) bằng tế bào gốc của mỡ tự thân...
Tuy mới xuất hiện ở ta vài năm gần đây nhưng các sản phẩm chăm sóc và làm đẹp da đang gây nên cơn sốt tế bào gốc trong thẩm mỹ. Tế bào gốc và những sản phẩm công nghệ tế bào gốc đương nhiên là có tác dụng và về mặt khách quan khoa học có thể nói rằng nó có thể mang lại những kết quả tuyệt vời.
Tuy nhiên, việc chăm sóc da hay làm đẹp nói chung phải là kết quả của sự kết hợp tổng thể nhiều yếu tố như di truyền, tuổi tác, môi trường sống, sức khỏe... Hơn nữa, pháp luật của ta chưa cho phép thực hiện ở cơ sở tư nhân.
Vì vậy mọi người cần chú ý không nên chỉ vì nghe những lời quảng cáo có cánh mà coi các sản phẩm tế bào gốc như là thuốc tiên có thể biến không thành có như lời quảng cáo "sau khi sử dụng tế bào gốc sẽ có làn da như da của trẻ thơ". Khi mua sản phẩm hoặc sử dụng các dịch vụ liên quan đến tế bào gốc, khách hàng nên tìm hiểu xem nó thuộc dạng sản phẩm nào, có phù hợp với mục đích mình mong muốn hay không?
Bạn nên đến những nơi tin cậy và nếu cần hãy mạnh dạn xin ý kiến tham vấn của bác sĩ chuyên ngành thẩm mỹ. Nếu thiếu hiểu biết, các bạn có thể sẽ phải "mua" lấy thất vọng và bực mình.
ThS.BS. Cao Ngọc Bích - GS.TS. Lê Gia Vinh