Nên ăn bao nhiêu muối mỗi ngày là đủ?

Lượng muối ăn đã trở thành mối quan tâm sức khỏe chính ở Mỹ. Một loạt các nghiên cứu đã khẳng định quá nhiều muối trong chế độ ăn có thể làm tăng nguy cơ những bệnh nghiêm trọng, chẳng hạn như bệnh tim và đột quỵ, từ đó thúc đẩy các khuyến nghị để giảm lượng muối. Nhưng câu hỏi đặt ra là liệu ăn bao nhiêu muối là "quá nhiều"?

Hướng dẫn chế độ ăn cho người Mỹ khuyên người lớn nên ăn ít hơn 2.300mg muối natri mỗi ngày - tương đương với khoảng 1 thìa cà phê muối – trong một chế độ ăn lành mạnh. Tuy nhiên, một báo cáo từ Trung tâm Phòng chống bệnh dịch Mỹ (CDC) công bố vào đầu năm nay cho thấy khoảng 90% người lớn và trẻ em Mỹ ăn lượng muối nhiều hơn mức khuyến nghị, với hầu hết người lớn tiêu thụ hơn 3.400 mg mỗi ngày.

Giám đốc CDC, TS Tom Frieden gọi các phát hiện của báo cáo là "đáng báo động", lưu ý rằng cần làm nhiều hơn nữa để để giảm lượng muối ăn của người Mỹ và "cứu được nhiều người". Và có vẻ như Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) cũng nhất trí như vậy; hồi đầu tháng, cơ quan này đã ban hành dự thảo hướng dẫn giảm muối natri trong thực phẩm chế biến sẵn, chiếm khoảng 75% lượng muối tiêu thụ.

Mục đích của hướng dẫn là giảm lượng muối ăn ở người tiêu dùng xuống mức khuyến nghị 2.300 mg mỗi ngày, để giảm những nguy cơ sức khỏe liên quan với lượng tiêu thụ muối cao. Tuy nhiên, một số nhà nghiên cứu cho rằng mức này là quá thấp. Trong thực tế, một số cho rằng việc ăn ít muối như vậy thậm chí có thể gây hại nhiều hơn là có lợi.

Muối ăn: Những lợi ích và nguy cơ

Theo Hội Tim Mỹ (AHA), khoảng 90% lượng natri của người Mỹ đến từ natri clorid, được tìm thấy trong muối ăn và thường được thêm vào thực phẩm chế biến sẵn để bảo quản và tạo hương vị. Ai cũng biết rằng cơ thể cần một lượng muối nhất định; muối rất quan trọng đối với thần kinh và chức năng cơ bắp, và nó giúp điều hòa chất dịch của cơ thể.

Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Cell Metabolism năm ngoái, thậm chí còn cho rằng ăn muối có thể ngăn chặn các vi khuẩn có hại và làm giảm nguy cơ nhiễm trùng. Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra ăn quá nhiều muối có thể làm tăng nguy cơ của nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, đặc biệt là sức khỏe tim mạch, với những nghiên cứu liên hệ lượng muối cao với tăng huyết áp, đột quỵ và bệnh tim.

Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Agricultural and Food Chemistry đầu năm nay cũng chỉ ra rằng chế độ ăn nhiều muối có thể gây tổn thương gan, trong khi một nghiên cứu khác cho thấy lượng muối cao liên quan với tăng nguy cơ bệnh xơ cứng rải rác (MS). Việc ăn nhiều muối sẽ gây hại cho cơ thể là hoàn toàn có cơ sở: quá nhiều muối khiến cơ thể giữ nước, tăng thêm gánh nặng cho tim và mạch máu, tăng huyết áp và tăng nguy cơ bệnh tim mạch. Nhưng tới điểm nào thì muối hết có lợi và bắt đầu cản trở sức khỏe của chúng ta? Đây vẫn là một đề tài gây tranh cãi.

Các khuyến nghị về lượng muối ăn hiện nay liệu có quá thấp?

Trong khi hướng dẫn hiện nay khuyên ăn dưới 2.300mg muối natri mỗi ngày, một nghiên cứu báo cáo trên Medical News Today tháng trước cho rằng thậm chí 3.000mg natri mỗi ngày cũng có thể quá ít và khiến sức khỏe gặp nguy cơ.

Được thực hiện bởi các nhà nghiên cứu từ Đại học McMaster ở Canada, nghiên cứu cho thấy những người lớn ăn dưới 3.000mg muối một ngày có nguy cơ cao hơn bị đau tim, đột quỵ và chết sớm hơn những người có khẩu phần muối natri trung bình. Hơn thế nữa, nhóm nghiên cứu đặt câu hỏi về nguy cơ sức khỏe của việc ăn nhiều muối, thấy rằng chỉ có người lớn đã bị huyết áp cao mới có nguy cơ cao bị mắc bệnh tim và đột quỵ với lượng muối cao – được định nghĩa là 6.000mg muối/ngày.

"Trong khi số liệu của chúng tôi nêu bật tầm quan trọng của việc giảm lượng muối cao ở những người bị cao huyết áp, song nó không ủng hộ việc giảm lượng muối xuống mức thấp", nhóm nghiên cứu kết luận. Đây không phải là nghiên cứu đầu tiên đặt nghi vấn về hướng dẫn lượng muối hiện hành; một nghiên cứu năm 2014 được thực hiện bởi Michael H. Alderman, trường Y Albert Einstein ở thành phố New York, cho thấy giảm lượng muối ăn xuống dưới 2.500 mg một ngày không liên quan đến giảm nguy cơ các bệnh có liên quan với mức tiêu thụ muối cao.

Bằng chứng khoa học rất rõ ràng - giảm muối làm giảm huyết áp

Mặc dù những phát hiện này, FDA kết luận "so sự áp đảo của các bằng chứng khoa học" cho thấy giảm lượng muối natri hàng ngày xuống dưới 2.300mg có thể ngăn ngừa các nguy cơ sức khỏe của chế độ ăn nhiều muối. Ngoài ra, tổ chức này cũng chỉ ra những nghiên cứu trước đây đã gợi ý giảm lượng muối ăn ở Mỹ khoảng 40% trong 10 năm tới có thể cứu được khoảng 500.000 người và giảm chi phí y tế khoảng 100 tỉ đô la.

CDC cũng tán đồng quan điểm của FDA về việc giảm lượng muối ăn. "Khoa học nói rất rõ - giảm muối làm giảm huyết áp," TS Frieden nói, "và huyết áp cao là một yếu tố nguy cơ chính gây bệnh tim mạch."

Phát biểu với tờ The New York Times hồi đầu tháng này, TS Frieden thừa nhận rằng có một số nhà nghiên cứu không nhất trí với quan điểm giảm lượng muối ăn cải thiện kết quả sức khỏe, nhưng ông tuyên bố những nghiên cứu mà họ trích dẫn có "những thiếu sót chết người". Nhiều nghiên cứu trích dẫn những tác động tiêu cực của chế độ ăn ít muối chỉ sử dụng một số ít mẫu nước tiểu để đi đến kết luận, có nghĩa là những phát hiện này có thể gây hiểu nhầm.

Ngoài ra, Mt số những nghiên cứu này có thể vướng vào "quan hệ nhân quả ngược", nghĩa là thay vì chế độ ăn ít muối gây ra các bệnh tim mạch, thì có lẽ bệnh tim mạch đã khiến đối tượng nghiên cứu ăn ít muối.

Cần nghiên cứu thêm về tiêu thụ muối

Tuy có vẻ nhiều chuyên gia ủng hộ các chiến lược của chính phủ để giảm lượng muối ăn ở người dân, thì một số khác lại cho rằng cần nghiên cứu thêm về tác động sức khỏe lâu dài của chế độ ăn ít muối trước khi đưa ra các khuyến nghị. Ngoài ra, nhiều nhà nghiên cứu và các tổ chức - trong đó có Hiệp hội các nhà sản xuất hàng tạp hóa (GMA) - tin rằng việc nghiên cứu thêm là cần thiết để xác định chính xác lượng muối có lợi nhất cho sức khỏe.

Việc đánh giá này nên bao gồm các nghiên cứu chỉ ra nguy cơ sức khỏe ở người ăn quá nhiều muối cũng như ở người ăn quá ít muối. Dựa trên các bằng chứng hiện tại, có vẻ như làm theo hướng dẫn của chế độ ăn hiện nay về lượng muối là cách tốt nhất để giảm các nguy cơ sức khỏe liên quan với việc ăn nhiều muối. Tuy nhiên vẫn còn cần chờ xem liệu những khuyến nghị này có bị chứng minh là sai hay không.