Mất ngủ và phối hợp Melatonin và 5-Hydroxytryptophan trong điều trị mất ngủ
Nói một cách đơn giản, mất ngủ là chúng ta không ngủ được ngon lành. Mất ngủ được định nghĩa trong y khoa là không có khả năng bắt đầu và hoặc duy trì giấc ngủ vào ban đêm đặc biệt là khi đi kèm với suy giảm tinh thần và mệt mỏi vào ban ngày.
Mất ngủ thường là một dấu hiệu hoặc triệu chứng của rối loạn bệnh tật và tâm thần.
- Mất ngủ có thể là tạm thời (kéo dài khoảng một tuần).
- Mất ngủ cấp tính (kéo dài khoảng một tháng).
- Mất ngủ mãn tính (kéo dài hơn một tháng).
Mất ngủ tạm thời là do thay đổi môi trường ví dụ như người bị thương hoặc các sự kiện buồn gần đây với họ. Mất ngủ thường hết khi cơ thể thích ứng với những thay đổi này.
Mất ngủ cấp tính thường là hậu quả của stress.
Mất ngủ mạn tính, bệnh nhân thường bị mất ngủ trầm trọng. Họ gặp khó khăn khi bắt đầu và / hoặc duy trì giấc ngủ. Mất ngủ mãn tính là do mức độ căng thẳng cao hoặc bởi tình trạng bệnh tật hoặc tâm thần. Các triệu chứng chính bao gồm sự mệt mỏi về tinh thần và thể chất và thậm chí ảnh hưởng cả thị lực và ảo giác.
Các nguyên nhân gây mất ngủ mạn tính bao gồm:
- Các loại thuốc tâm thần bao gồm chất kích thích như caffein và nicotine
- Các thuốc kháng sinh fluoroquinolone
- Dừng sử dụng các thuốc chống trầm cảm nhất định như benzodiazepine và opioids đã lạm dụng một thời gian gây mất ngủ.
- Đau mãn tính và cấp tính
- Tiếng ồn
- Tập thể dục thể thao quá mức, căng thẳng tiền kinh nguyệt và tiền mãn kinh.
- Jet lag và làm ca đêm
- Mất ngủ đặc biệt liên quan đến hội chứng chân tay bồn chồn (RLS), viêm khớp dạng thấp và cường giáp.
- Một số chuyên gia cũng tin rằng thiếu magiê cũng có thể gây mất ngủ.
Bên cạnh 5 HTP và L-tryptophan, các axit amin khác được sử dụng trong điều trị mất ngủ bao gồm L- theanin, L-glycine, L-aspartate… Có nhiều phương pháp điều trị chứng mất ngủ khác nhau với thành công khác nhau. Nhưng người ta tin rằng điều trị hành vi và thay đổi lối sống cũng hiệu quả như thuốc chữa chứng mất ngủ.
Một danh sách dài các loại thuốc hoạt động trên hệ thống thần kinh trung ương được sử dụng để điều trị mất ngủ. Chúng bao gồm thuốc chống trầm cảm, thuốc chống loạn thần, thuốc phiện và thuốc an thần khác. Cần lưu ý rằng một số loại thuốc này có thể gây mất ngủ khi dừng sử dụng ở liều lượng lớn hoặc phản ứng phụ của chúng.
Hydroxytryptophan(5 HTP) và Melatonin: Phối hợp chữa mất ngủ?
Melatonin
Melatonin được bán dưới dạng thuốc, thực phẩm bổ sung để giúp thúc đẩy giấc ngủ. Liều bình thường là 1 - 3 mg uống một giờ trước khi đi ngủ. Ngay cả liều lượng 0,1 mg cũng có thể cải thiện chất lượng giấc ngủ và liều cao 5 - 6 mg đã được sử dụng để điều trị mất ngủ.
Các nghiên cứu khác nhau đã tìm ra melatonin có hiệu quả để điều trị mất ngủ đặc biệt là khi gây ra bởi một số rối loạn giấc ngủ nguyên phát. Nó đặc biệt hiệu quả đối với người lớn tuổi vì sản xuất melatonin giảm đáng kể tuổi già. Tuy nhiên, một nghiên cứu cho thấy rằng melatonin không có hiệu quả cao đối với một vài rối loạn giấc ngủ nguyên phát khi điều trị ngắn hạn (1 tháng hoặc ít hơn).
Nó có thể giúp điều chỉnh rối loạn nhịp sinh học được gọi là hội chứng rối loạn giấc ngủ bị trì hoãn (DSPS). DSPS không phải là một hình thức mất ngủ mà là đảo ngược lại thời gian ngủ (ngủ vào buổi sáng và hoạt động ban đêm). Melatonin làm tăng thời gian ngủ ở những người gặp chứng mất ngủ hơn những người bị DSPS.
Melatonin có thể gây ngủ nhưng nó không phải là thuốc an thần. Melatonin không hiệu quả cho bệnh nhân mất ngủ có mức melatonin nội sinh bình thường hoặc cao. Chế độ bổ sung melatonin này chỉ có hiệu quả đối với những bệnh nhân có lượng melatonin thấp.
Hơn nữa, mặc dù melatonin đã được tìm thấy có hiệu quả để tăng thời gian ngủ ở những người gặp khó khăn về giấc ngủ hoặc thời gian ngủ ít, nhưng nó không cải thiện chất lượng giấc ngủ ở những người bị những hạn chế về giấc ngủ thứ phát như thay đổi múi giờ và rối loạn khi di chuyển vùng miền.
Hydroxytryptophan (5 HTP)
Tất cả các tác dụng của 5 HTP là khả năng tăng sản xuất và mức độ serotonin trong não. Vì serotonin là tiền chất của melatonin nên việc bổ sung 5 HTP cũng có thể làm tăng mức melatonin và nó có thể tạo ra hầu hết các ảnh hưởng của melatonin như được mô tả ở trên. Tuy nhiên, 5 HTP (thông qua serotonin) ảnh hưởng đến giấc ngủ bằng những cách khác ngoài việc tăng sản xuất melatonin.
Vai trò của serotonin trong chu kỳ ngủ - thức là khá phức tạp.Serotonin phần lớn sẽ im lặng trong giai đoạn REM của giấc ngủ. Điều này cho thấy mức độ serotonin thấp cần thiết cho giai đoạn ngủ này. Khi tỉnh táo, serotonin thực sự hỗ trợ noradrenaline và acetylcholine trong việc thúc đẩy sự tỉnh táo tinh thần. Tuy nhiên, serotonin cũng là một trung gian hoá học thân kinh (neurotransmitter) thúc đẩy ngủ trong não bộ.
Điều này là do serotonin có thể thúc đẩy cho giấc ngủ hoặc sự tỉnh táo tùy thuộc vào vùng não nơi nó hoạt động. Khi sản xuất serotonin giảm trong cơ thể, mức độ các chất dẫn truyền thần kinh kích thích tăng lên trong não để bù lại. Ngoài ra, nồng độ serotonin thấp gây ra các tình trạng bệnh lý khác như trầm cảm và lo lắng làm gián đoạn giấc ngủ. Do đó, điều quan trọng là phải trả lại mức serotonin trở lại bình thường để chu kỳ giấc ngủ thức dậy có thể hoạt động bình thường.
Mức serotonin thấp làm rối loạn giấc ngủ bao gồm mất ngủ và ngưng thở khi ngủ. Trên thực tế, thiếu ngủ làm giảm độ nhạy của nơ-ron serotonin. Vì vậy, 5 HTP (thông qua serotonin) làm tăng chất lượng giấc ngủ và cũng làm tăng sự khởi đầu của giấc ngủ. Nó cũng ngăn ngừa sự gián đoạn giấc ngủ và cho phép duy trì giấc ngủ sâu, vì nó làm tăng các giai đoạn quan trọng nhất của giấc ngủ.
Kết luận
Việc hỗ trợ giấc ngủ giữa 5 HTP và melatonin cái nào tốt hơn? Phụ thuộc vào tình trạng mất ngủ của mỗi cá nhân khi sử dụng cả hai chất này. Tuy nhiên, 5 HTP có các lợi ích với mất ngủ lớn hơn melatonin. Vì chứng mất ngủ thường là triệu chứng của một số bệnh tâm thần và tình trạng sức khoẻ khác, nó thường đi kèm theo chứng rối loạn giấc ngủ thứ phát mà không được điều trị tốt với melatonin.
Ngoài ra, melatonin chỉ là một neuro hormone được sản xuất định kỳ trong cơ thể. Điều này có nghĩa là hiệu quả tốt nhất của nó là điều chỉnh sự khởi đầu giấc ngủ và không phải là thời gian ngủ. Do đó, melatonin là tốt nhất để điều trị chứng mất ngủ ở những người muốn ngủ nhanh. Còn 5 HTP có thể thúc đẩy giấc ngủ sâu và ngăn chặn sự gián đoạn giấc ngủ.
Medical Today Magazine
