Axit benzoic- phụ gia thường dùng trong thực phẩm có nguy cơ gây ung thư không?
Axit benzoic là thành phần rất hay thấy trong các loại sản phẩm sẵn đóng hộp. Đây là chất bảo quản phổ biến thường được thêm vào thực phẩm chế biến, mỹ phẩm và thuốc mỡ. Không chỉ có tác dụng chống lại sự phát triển của nấm và vi khuẩn để kéo dài hạn sử dụng mà nó còn được chứng minh có thể giúp làm dịu da và giảm viêm.
Tuy nhiên, mặc dù đã được công nhận là an toàn bởi Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ, axit benzoic cũng là chủ đề gây tranh cãi và có thể liên gây tác dụng phụ đối với sức khỏe, đặc biệt, nó có thể gây ung thư.
Axit Benzoic là gì?
Axit benzoic là một hợp chất tự nhiên có trong nhiều loại thực phẩm, bao gồm cả quả nam việt quất và mận. Ở dạng tổng hợp, nó cũng thường được sử dụng làm chất bảo quản thực phẩm và được thêm vào các sản phẩm chế biến để kéo dài thời hạn sử dụng và ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn.
Axit benzoic tổng hợp rất rẻ tiền, có sẵn rộng rãi và có thể được sản xuất từ nhiều nguồn khác nhau, bao gồm từ rượu benzyl, benzyl clorua và benzaldehyd. Nó cũng khá linh hoạt và hoạt động tốt trong nhiều loại sản phẩm khác nhau. Trên thực tế, độ hòa tan axit benzoic hơi khác nhau dựa trên nhiệt độ nhưng được coi là hòa tan cao khi thêm vào nước nóng.
Các nghiên cứu cho thấy hợp chất này có thể đem lại một số lợi ích sức khỏe, phần lớn là đặc tính chống viêm, kháng khuẩn của nó. Tuy nhiên, cũng có rất nhiều tác dụng phụ cần phải lưu ý.
Tác dụng của axit benzoic
- Tiêu diệt nấm
- Giảm viêm da
- Ngăn ngừa nhiễm trùng
- Kéo dài thời hạn sử dụng
- Có thể cải thiện sức khỏe tâm thần
1. Tiêu diệt nấm
Một trong những sử dụng axit benzoic phổ biến nhất là làm chất bảo quản trong thực phẩm chế biến. Điều này là do nó có đặc tính kháng khuẩn ngăn chặn sự phát triển của nấm để giúp kéo dài thời hạn sử dụng. Ví dụ, một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Vi sinh vật học ứng dụng và môi trường cho thấy rằng nó có hiệu quả trong việc tiêu diệt Saccharomyces cerevisiae, một loại men có thể gây hư hỏng các sản phẩm thực phẩm theo thời gian.
2. Giảm viêm da
Loại axit này cũng có thể có mặt trong danh sách thành phần của mỹ phẩm và các sản phẩm chăm sóc da. Vậy axit benzoic có tốt cho da không? Axit benzoic đã được chứng minh là có thể giúp làm dịu kích ứng và ngăn ngừa viêm da. Theo một nghiên cứu trên động vật được công bố năm 2016, một loại thuốc mỡ có chứa axit benzoic cùng với các thành phần khác, như axit salicylic và chiết xuất vỏ cây sồi, có thể bảo vệ tính toàn vẹn của da và giảm kích ứng do cạo râu.
3. Ngăn ngừa nhiễm trùng
Ngoài việc giảm viêm da, axit benzoic cũng thường được kết hợp với axit salicylic và được sử dụng để điều trị nhiễm trùng da. Có nhiều loại thuốc chứa hai thành phần này, cả hai đều phối hợp với nhau để giúp thúc đẩy sự bong tróc của các tế bào da chết đồng thời ngăn ngừa nhiễm trùng do nấm men hoặc vi khuẩn. Thuốc này thường được sử dụng bằng cách bôi tại chỗ hai lần mỗi ngày. Nó có thể được sử dụng để điều trị các tình trạng như bỏng, côn trùng cắn, bệnh chàm và nhiễm nấm.
4. Kéo dài thời hạn sử dụng
Axit benzoic có thể giúp giữ cho các sản phẩm thực phẩm tươi lâu hơn bằng cách chống lại sự phát triển của vi khuẩn và kéo dài thời hạn sử dụng. Nó thường được tìm thấy trong thực phẩm chế biến như phô mai và thịt, nhưng nó cũng được tìm thấy tự nhiên trong một số loại thực phẩm, bao gồm nhiều loại trái cây và rau quả. Trên thực tế, quả mâm xôi được cho là chứa hàm lượng axit benzoic cao và có thể được lưu trữ trong thời gian dài hơn các loại trái cây khác mà không có nguy cơ bị hỏng.
5. Có thể cải thiện sức khỏe tâm thần
Một số nghiên cứu đã phát hiện ra rằng natri benzoate, muối natri của axit benzoic, có thể hữu ích trong điều trị một số tình trạng sức khỏe tâm thần. Ví dụ, hai nghiên cứu cho thấy rằng sử dụng natri benzoate có thể làm giảm các triệu chứng trầm cảm chính cũng như rối loạn hoảng sợ . Một nghiên cứu khác cho thấy nó cũng có thể cải thiện triệu chứng tâm thần phân liệt lên tới 21% so với giả dược. Tuy nhiên, cần có nhiều nghiên cứu lớn hơn, chất lượng cao để khẳng định axit benzoic có phù hợp với hầu hết mọi người hay không.
Tác dụng phụ và nguy hiểm của axit benzoic
Axit benzoic được FDA công nhận là an toàn khi được sử dụng với mức sử dụng tối đa là 0,1% cho các sản phẩm thực phẩm và với số lượng cụ thể. Tuy nhiên, vẫn còn một số mối nguy tư axit benzoic cần xem xét, đặc biệt là khi hợp chất này trở thành một phần thường xuyên trong chế độ ăn uống của bạn.
Chẳng hạn, một số nghiên cứu đã phát hiện ra rằng natri benzoate, là muối natri của axit này, có thể gây nên vấn đề tăng động. Ngoài ra, một nghiên cứu khác được thực hiện bởi Đại học Benedictine cho thấy rằng dùng một lượng lớn đồ uống giàu natri benzoate có thể góp phần làm tăng các triệu chứng ADHD ở sinh viên đại học.
Ngoài ra, dù axit benzoic không gây ung thư, nhưng nó có thể hình thành benzen khi kết hợp với vitamin C. Benzen là một hợp chất có liên quan đến nguy cơ phát triển ung thư cao hơn. Đồ uống có ga, đặc biệt, chứa lượng benzen cao nhất. Một số nghiên cứu cho thấy đồ uống không đường có thể dễ bị hình thành benzen hơn.