4 tác dụng phụ tiềm tàng của thừa Acid folic
Axit folic là dạng tổng hợp của vitamin B9, một loại vitamin B có vai trò quan trọng trong sự hình thành tế bào và DNA, tuy nhiên khi có axit folic dư thừa từ các chất bổ sung lại có thể gây hại cho sức khỏe của bạn.
Axit folic là dạng tổng hợp của vitamin B9, một loại vitamin B có vai trò quan trọng trong sự hình thành tế bào và DNA.
Vitamin B9 được gọi là folate khi nó xuất hiện tự nhiên trong thực phẩm. Đậu, cam, măng tây, mầm Brussels, bơ và rau xanh đều chứa folate.
Lượng tham chiếu hàng ngày (RDI) cho vitamin này là 400 mcg đối với hầu hết người lớn, tuy nhiên đối với phụ nữ mang thai và cho con bú nên có đủ từ 500- 600 mcg tương ứng
Nồng độ folate trong máu thấp có liên quan đến các vấn đề sức khỏe, như nguy cơ dị tật bẩm sinh, bệnh tim, đột quỵ và thậm chí là một số bệnh ung thư
Tuy nhiên, axit folic dư thừa từ các chất bổ sung có thể gây hại cho sức khỏe của bạn.
Dưới đây là 4 tác dụng phụ tiềm ẩn của tình trạng dư thừa quá nhiều axit folic.
Axit folic dư thừa ảnh hưởng như thế nào đến sức khoẻ
Cơ thể của bạn phân giải và hấp thụ folate hay axit folic theo những cách khác nhau.
Ví dụ, hầu hết tất cả folate bạn ăn từ thực phẩm đều bị phân giải và chuyển hoá thành dạng hoạt động của nó trong ruột trước khi được hấp thụ vào máu của bạn
Ngược lại, một tỷ lệ nhỏ hơn nhiều axit folic bạn nhận được từ thức ăn hoặc thực phẩm chức năng được chuyển thành dạng hoạt động của nó trong ruột của bạn
Phần còn lại cần có sự giúp đỡ của gan và các mô khác để được chuyển hoá thông qua một quá trình chậm và hiệu quả
Do đó, bổ sung axit folic hoặc thực phẩm chứa acid folic có thể khiến axit folic không được chuyển hóa (UMFA) tích tụ trong máu của bạn - điều này không xảy ra khi bạn ăn thực phẩm có nhiều folate.
TÓM LƯỢC
Cơ thể bạn phân giải và hấp thụ folate dễ dàng hơn axit folic. Lượng axit folic quá mức có thể khiến UMFA tích tụ trong cơ thể bạn, điều này dễ gây ra những ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.
1. Có thể che giấu sự thiếu hụt vitamin B12
Lượng axit folic cao có thể che giấu sự thiếu hụt vitamin B12.
Cơ thể bạn sử dụng vitamin B12 để tạo ra các tế bào hồng cầu, giữ cho tim, não và hệ thần kinh hoạt động tối ưu
Khi không được điều trị, sự thiếu hụt chất dinh dưỡng này có thể làm giảm khả năng hoạt động bình thường của não và dẫn đến tổn thương thần kinh vĩnh viễn. Tổn thương này thường là vĩnh viễn, do đó nếu chẩn đoán thiếu vitamin B12 bị trì hoãn thì đặc biệt đáng lo ngại
Cơ thể của bạn sử dụng folate và vitamin B12 rất giống nhau, có nghĩa là sự thiếu hụt một trong hai có thể dẫn đến các triệu chứng tương tự.
Một số bằng chứng cho thấy bổ sung axit folic có thể che giấu chứng thiếu máu megaloblastic do vitamin-B12, có thể gây ra tình trạng thiếu vitamin B12 tiềm ẩn mà không bị phát hiện
Do đó, những người gặp phải các triệu chứng như yếu, mệt mỏi, khó tập trung và khó thở có thể phát hiện nguyên nhân gây bệnh từ việc kiểm tra mức B12 của họ.
TÓM LƯỢC
Lượng axit folic cao có thể che giấu sự thiếu hụt vitamin B12. Do đó, việc này có thể làm tăng nguy cơ tổn thương não và hệ thần kinh.
2. Có thể đẩy nhanh tình trạng suy giảm trí nhớ liên quan đến tuổi tác
Lượng axit folic dư thừa có thể làm tăng tốc độ suy giảm trí nhớ liên quan đến tuổi tác, đặc biệt ở những người có lượng vitamin B12 thấp.
Một nghiên cứu ở những người khỏe mạnh trên 60 tuổi có lượng folate cao và vitamin B12 thấp đã cho thấy mức độ sa sút trí nhớ cao hơn người bình thường
Những người tham gia có nồng độ folate trong máu cao thông qua lượng axit folic hấp thụ dưới dạng thực phẩm tăng cường và bổ sung, chứ không phải thông qua việc ăn thực phẩm giàu folate tự nhiên.
Một nghiên cứu khác cho thấy những người có lượng folate cao nhưng lượng vitamin B12 thấp có thể gặp tình trạng mất chức năng não cao gấp 3,5 lần so với những người có thông số máu bình thường
Các tác giả nghiên cứu cảnh báo rằng bổ sung axit folic có thể gây bất lợi cho sức khỏe tâm thần ở người cao tuổi có nồng độ vitamin B12 thấp.
3. Có thể làm chậm sự phát triển não bộ ở trẻ em
Hấp thụ folate đầy đủ khi mang thai là cần thiết cho sự phát triển trí não của bé và giảm nguy cơ dị tật
Bởi vì nhiều phụ nữ không nhận được RDI từ thực phẩm của mình, phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ thường được khuyến khích bổ sung axit folic
Tuy nhiên, bổ sung quá nhiều axit folic có thể làm tăng đề kháng insulin và làm chậm sự phát triển não bộ ở trẻ em.
Trong một nghiên cứu, những bé 4 và 5 tuổi có mẹ bổ sung hơn 1.000 mcg axit folic mỗi ngày khi mang thai - nhiều hơn mức dung nạp (UL) - đạt điểm kiểm tra phát triển não thấp hơn so với trẻ em có mẹ chỉ bổ sung khoảng 400 đến 999 mcg mỗi ngày
Một nghiên cứu khác liên quan đến nồng độ folate trong máu cao khi mang thai cho thấy nguy cơ kháng insulin cao hơn ở trẻ em độ tuổi từ 9-13 tuổi
Mặc dù cần nghiên cứu thêm, nhưng tốt nhất là tránh dùng acid folic nhiều hơn liều khuyến cáo hàng ngày là 600 mcg bổ sung trong khi mang thai trừ khi được chuyên gia y tế khuyên dùng.
TÓM LƯỢC
Bổ sung axit folic là một cách thiết thực để tăng mức folate trong thai kỳ, nhưng dùng quá liều có thể làm tăng sức đề kháng insulin và làm chậm sự phát triển não bộ ở trẻ em.
4. Có thể làm tăng khả năng tái phát ung thư
Vai trò của axit folic trong ung thư dường như tăng gấp đôi.
Nghiên cứu cho thấy rằng việc các tế bào khỏe mạnh với mức axit folic đầy đủ có thể bảo vệ chúng khỏi bị ung thư. Tuy nhiên, nếu các tế bào ung thư nhận được nhiều acid folic cùng với vitamin lại có thể giúp chúng phát triển hoặc lan rộng
Trong khi một số nghiên cứu ghi nhận sự gia tăng nhỏ về nguy cơ ung thư ở những người dùng bổ sung axit folic thì hầu hết các nghiên cứu lại báo cáo không có mối quan hệ nào giữa 2 việc này
Nguy cơ có thể phụ thuộc vào loại ung thư, cũng như tiền sử bệnh của bạn.
Chẳng hạn, nghiên cứu cho thấy rằng những người trước đây được chẩn đoán mắc bệnh ung thư tuyến tiền liệt hoặc ung thư đại trực tràng được bổ sung hơn 1.000 mcg axit folic mỗi ngày có nguy cơ tái phát ung thư cao hơn 1,7% đến 6,4%
Tuy nhiên, việc này vẫn cần có nhiều nghiên cứu hơn.
TÓM LƯỢC
Lượng bổ sung axit folic quá mức có thể làm tăng khả năng phát triển và lan rộng của tế bào ung thư, mặc dù vẫn cần nhiều nghiên cứu hơn nhưng việc này có thể đặc biệt bất lợi cho những người có tiền sử ung thư.
Khuyến nghị sử dụng, liều lượng và các tương tác khi dùng acid folic
Axit folic có trong hầu hết các vitamin tổng hợp, bổ sung trước khi sinh và vitamin nhóm B, nhưng nó cũng được bán dưới dạng bổ sung riêng lẻ. Ở một số quốc gia, một số thực phẩm cũng được tăng cường vitamin này.
Bổ sung axit folic thường được sử dụng để ngăn ngừa hoặc điều trị tình trạng nồng độ folate trong máu thấp. Hơn nữa, phụ nữ mang thai hoặc những người dự định mang thai thường dùng chúng để giảm nguy cơ dị tật bẩm sinh
RDI cho folate là 400 mcg mỗi ngày đối với hầu hết người lớn, 600 mcg mỗi ngày trong khi mang thai và 500 mcg mỗi ngày trong khi cho con bú.
Liều bổ sung thường dao động trong khoảng từ 400 đến 800 mcg.
Có thể mua thực phẩm chức năng bổ sung axit folic mà không cần toa bác sĩ và thường được coi là an toàn khi dùng ở liều bình thường
Tuy nhiên, nó có thể gây tương tác với một số loại thuốc theo toa, bao gồm cả những loại được sử dụng để điều trị co giật, viêm khớp dạng thấp và nhiễm ký sinh trùng. Vì vậy, bất cứ ai dùng thuốc nên tham khảo ý kiến chuyên gia y tế trước khi dùng axit folic
TÓM LƯỢC
Bổ sung axit folic được sử dụng để giảm nguy cơ dị tật bẩm sinh, cũng như ngăn ngừa hoặc điều trị thiếu hụt folate. Chúng thường được coi là an toàn nhưng có thể tương tác với một số loại thuốc theo toa.
Lưu ý
Bổ sung axit folic thường an toàn và dễ sử dụng để duy trì mức folate đầy đủ .
Tuy nhiên, bổ sung axit folic quá mức có thể gây ra một số tác dụng phụ, bao gồm chậm phát triển não ở trẻ em và tăng tốc độ suy giảm trí nhớ ở người lớn tuổi.
Mặc dù cần nghiên cứu thêm, nhưng bạn hãy tham khảo ý kiến tư vấn của chuyên gia y tế để xác định mức folate của mình trước khi sử dụng và liệu việc bổ sung có cần thiết hay không.
Theo Healthline
Ngọc Hà dịch